Mar 20, 2012

Компаниудын нийгмийн хариуцлага ба мэргэжлийн ёс зүй

Нийгэм гэж юу вэ? Нийгэм гэдэг хэсэг бүлэг хүмүүсийн нэгдэл, гэхдээ тодорхой удирдлага, тодорхой сонирхол, тодорхой хууль дүрмээр үйл ажиллагаа нь явагдддаг, уламжлалт хийгээд орчин үежсэн соёл иргэншил, зан заншилтай хүмүүсийн холбоо, харилцан хамаарал. Нийгмийн олон хэв шинж, хөгжил, эдийн засгийн харилцаа нь янз бүр явж ирж. Нийгмийн хамгийн гол тэмцэл бол баялгийн төлөөх тэмцэл. Түүнээс яаж олж авах, өөр бусдаас яаж илүү баялагтай болох, ингэснээр ойр тойрныхондоо хүндлэгдэн, нэр алдартай болох явдал хүн бүхний мөрөөдөл байж. Харамсалтай нь үе залгамжилсан цол хэргэмтнүүд хүн төрөлхтөний баялгийг мөнхөд цөлмөсөөр ирсэн түүхтэй. Улс орны баялгийг сурвалжит баяд нөхдүүд л мэддэг байж. Үүнийг улс орон бүр өөр өөрийнхөөрөө шийдвэрлэн эдүгээ капиталист буюу зах зээлийн эдийн засагтай нийгмийг сонгон аваад байгаа нь энэ. Капиталист нийгэм улс орон бүрд төлөвшлийн хугацааны хувьд янз бүр. Америкт 1865 онд боолын ёсыг халж бүгд хийснээрээ амьдрах үе ирж байсан бол пост соц орнууд дөнгөж 1990-ээд оноос энэ эдийн засаг руу шилжин ирж. Одоо ч зарим орон коммунист дэглэмтэй байна. Тэдний улс төрийн дэглэм нь өөр мөртлөө зах зээлийн эдийн засагтай байх нь сонин.